Ένα project της Off Stream για την προσβασιμότητα ατόμων με οπτική αναπηρία στην εμπειρία της τέχνης και του πολιτισμού

Mind’s Eye _ Ψηλαφώντας την τέχνη

Το Mind’s Eye είναι μια πρωτοβουλία που σχεδιάζει συμπεριληπτικές πρακτικές για την προσβασιμότητα ατόμων που βιώνουν μερική ή ολική απώλεια όρασης στην εμπειρία της τέχνης. Το όραμα του Mind’s Eye είναι η άρση των αποκλεισμών και η προώθηση της ισότιμης πρόσβασης ατόμων με οπτική αναπηρία στις διάφορες εκφάνσεις του πολιτισμού.

Το πιλοτικό πρόγραμμα Mind’s Eye συστάθηκε στο πλαίσιο του START- Create Cultural Change 2019/20 και εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στο χώρο και τη συλλογή του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης σε συνεργασία με το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών Παράρτημα Θεσσαλονίκης.

Στο πλαίσιο του έργου, επαγγελματίες από διαφορετικά επιστημονικά πεδία συνέπραξαν με ειδικούς από την κοινότητα ατόμων με οπτική αναπηρία και ανέπτυξαν συμπεριληπτικές πρακτικές για την ερμηνεία των έργων τέχνης και για την προσβασιμότητα στο μουσειακό χώρο.

Οι πρακτικές που εφαρμόστηκαν ως απτικο-ακουστικά βοηθήματα σε δέκα έργα της μόνιμης συλλογής και του χώρου του μουσείου εστίασαν στην πρόκληση απτικών και ηχητικών ερεθισμάτων ενεργοποιώντας το «μάτι του μυαλού». Οι εφαρμογές αναπτύχθηκαν από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούνιο του 2020, αξιοποιώντας νέα μέσα και τεχνολογίες και προτείνουν νέους τρόπους προσέγγισης και πρόσληψης της τέχνης πέρα από την όραση.
 

 

Κινούμενη εικόνα στην οποία εναλλάσσονται διαδοχικά ένα μάτι, ένα βιβλίο με γραφή μπράιγ, ένα σύμβολο ήχου, ένα τρισδιάστατο τρίγωνο και η φράση ψηλαφώντας την τέχνη.

Συλλογή

Η πρώτη εφαρμογή του Mind’s Eye έγινε στο χώρο και στη συλλογή έργων τέχνης του MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης το 2020.

Δέκα έργα τέχνης εντάχθηκαν στο πλαίσιο της πιλοτικής εφαρμογής και επιλέχθηκαν με κριτήριο την ανάδειξη ποικίλων μορφών εικαστικής έκφρασης συμπεριλαμβάνοντας έργα ζωγραφικής, μεταξοτυπίας, γλυπτικής, assemblage και κινητικής γλυπτικής καθώς και αντιπροσωπευτικά έργα από καλλιτέχνες της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Φωτογραφία από το ισόγειο της Αίθουσας Αλέξανδρου Ιόλα του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στην οποία εμφανίζονται η Φανή Τσικούρα και ο Θανάσης Σιδέρης με τη Φρίντα-σκύλο οδηγό μέσα στη συλλογή έργων όπου εφαρμόζεται το πρόγραμμα Mind’s Eye. Η Φανή και ο Θανάσης φαίνεται να κινούνται στο χώρο της συλλογής του μουσείου με φόντο τα έργα της συλλογής: Ψηλά διακρίνεται το έργο Φτερά του Παύλου Διονυσόπουλου, πίσω από τη Φανή και το Θανάση διακρίνουμε τμήμα από τα γλυπτά Αδάμ και Εύα της Νίκι ντε Σαντ Φάλ ενώ στο διάδρομο μπροστά από τους εικονιζόμενους στους πλαϊνούς τοίχους μπορούμε να διακρίνουμε το έργο Σύνθεση του Βίκτωρ Μπράουνερ και έργο του Ρομπέρτο Κρίπα.

Υπηρεσίες

Το έργο «Mind’s Eye | Ψηλαφώντας την Τέχνη» υλοποιήθηκε το 2020, ανοίγοντας το δρόμο για την προσβασιμότητα ατόμων με οπτική αναπηρία στην εμπειρία της σύγχρονης τέχνης και αποτελώντας έμπνευση για να την επέκτασή του και σε άλλους τομείς. Σήμερα εξελίσσεται σε μια νέα πρωτοβουλία που εστιάζει στον πολιτισμό, στην εκπαίδευση και στη συμπερίληψη στις περισσότερες εκφάνσεις της καθημερινής ζωής.

Στο πλαίσιο αυτό, δημιουργήθηκε η Off Stream, μια νεοσυσταθείσα πρωτοβουλία, με όραμα να συνεισφέρει στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και της ισότιμης συμμετοχής ατόμων και κοινωνικών ομάδων που συνήθως αποκλείονται από τη mainstream κουλτούρα. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από την ανάπτυξη καινοτόμων πρακτικών που βασίζονται στις αρχές του καθολικού σχεδιασμού, αξιοποιούν νέες τεχνολογίες και υλοποιούνται μέσα από τη συνέργεια με αξιόπιστους φορείς και συνεργάτες.

Ανάμεσα στα προϊόντα και τις υπηρεσίες που παρέχονται από την Off Stream περιλαμβάνονται η μελέτη, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση πολιτιστικών προγραμμάτων και εκπαιδευτικών δράσεων, εφαρμογών προσβασιμότητας και υπηρεσιών συμβουλευτικής για τους παραπάνω άξονες.

Υποστηρικτές

Το “Mind’s Eye | Ψηλαφώντας την Τέχνη” σχεδιάστηκε από τη Στέλα Αναστασάκη, Ιστορικό Τέχνης και Διαχειρίστρια του Πολιτισμού και υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών Παράρτημα Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο του START – Create Cultural Change 2019/20. Το START ήταν ένα πρόγραμμα του Robert Bosch Stiftung, που υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το Goethe-Institut Thessaloniki και την Ομοσπονδιακή Ένωση Κοινωνικοπολιτιστικών Κέντρων και υποστηρίχθηκε από το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση και το Ίδρυμα Μποδοσάκη.

Πρόγραμμα Υλοποίησης

Πρόγραμμα START

Το “Mind’s Eye | Ψηλαφώντας την Τέχνη” σχεδιάστηκε από τη Στέλα Αναστασάκη, Ιστορικό Τέχνης και Διαχειρίστρια του Πολιτισμού και υλοποιείται σε συνεργασία με το MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών Παράρτημα Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο του START – Create Cultural Change 2019/20. Το START είναι ένα πρόγραμμα του Robert Bosch Stiftung, που υλοποιείται σε συνεργασία με το Goethe-Institut Thessaloniki και την Ομοσπονδιακή Ένωση Κοινωνικοπολιτιστικών Κέντρων και υποστηρίζεται από το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση και το Ίδρυμα Μποδοσάκη.

Εταίροι

Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης MOMUS
ΚΕΑΤ - Κέντρον Εκπαιδεύσεως και Αποκαταστάσεως Τυφλών

Χορηγοί

Ινστιτούτο Οφθαλμολογίας και Μικροχειρουργικής Ophthalmica
Κτήμα Γεροβασιλείου
Feels Like Home
Accessible Limitless Center

Χορηγός Επικοινωνίας

TV 100
FM 100

Χορηγός Ιστοσελίδας

Ινστιτούτο Οφθαλμολογίας και Μικροχειρουργικής Ophthalmica

Η ιστοσελίδα δημιουργήθηκε με την ευγενική υποστήριξη του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας & Μικροχειρουργικής Ophthalmica